۱۳۸۸ آذر ۱۸, چهارشنبه

مقاله تيپ شناسي شهرهاي مجازي -2000 كلمه اي




مقدمه:
توسعه شهرها به شبکه جهانی (اینترنت) نیز سرایت پیدا کرده است. شهرها و شهرک های جدیدی در فضای مجازی ظاهر می شوند که مصالح آنها از خشت و ملات دیجیتالی تشکیل شده اند. این شهر های الکترونیکی در زبان عامه با اصطلاح شهرهای مجازی (Virtual Cities) شناخته می شوند.
شهر مجازي اصطلاحي است كه امروزه با پيشرفت دنياي ديجيتال و فضاهاي مجازي رفته رفته به امر معمول دنياي ما تبديل مي شود. در يك تعريف، شهر مجازی ، شهری است كه تمام ظرفیت‌های آن امكان تبدیل به فرآیند اطلاعاتی را دارا باشند و بتواند به فضای مجازی منتقل گردند. خط‌مشی‌های شهر مجازی به موضوع تردد‌های بین شهری به این صورت نگاه می‌كند كه آیا امكان انتقال به فضای مجازی را دارد و آیا این فرآیندها با كلیك موس امكان پذیراست و یا نه ؟ شهر مجازی شهری است که بازنمایی شهر واقعی را بر‌عهده داشته و می‌توان عنوان داشت همان شهر واقعی است، ولی در فضای مجازی. (عاملي، 1384)
در حال حاضر شهرهاي زيادي درجهان وجود دارند كه هركدام از آنها با توجه به شرايط خاص شهر و نيازهاي عمده شهروندان، به ارائه خدمات شهري در شهر مجازي مي پردازند (جلالي، 1383). در ايران نيز با توجه به تنوع ويژگي‌ اقليمي و جنبه هاي مختلف آنها ازجمله تجاري، فرهنگي، توريستي، تاريخي، دانشگاهي ، صنعتي و... مي‌توان شهرهاي مجازي خاص با خدمات ويژه شهر موردنظر را پياده سازي كرد، به طوري كه اين خدمات در راستاي بهبودي زندگي افراد و لذت بردن بيشتر از زندگي در اين محيط باشد. در اين مقاله سعي مي‌شود ضمن بيان تيپ شناسي شهرهاي مجازي دنيا، تيپ شناسي مناسبي از شهرهاي مجازي در ايران ارائه شود.

تيپ شناسي شهرهاي مجازي

ساختار و معماري شهر مجازي با ساختار شهر واقعي تفاوت هاي بنيادين دارد و تمام ساختارها در اين فضا از منطق ديجيتال و قابليت منعطف برخواسته از آن پيروي مي کنند، اگرچه بايد درنظرداشته باشيم كه اين فضا همواره در كنار فضاي واقعي معنادار خواهد بود.
اگر چه تيپ شناسي هاي متعددي براي شهرهاي مجازي برشمرده شده‌اند. از مهمترين آنها تقسيم بندي است كه دكتر عاملي براساس محتواي شهرهاي مجازي برشمرده اند. بر اين اساس 7 نوع مختلف شهر مجازي را مي‌توان از هم متمايز نمود:
1. شهرهاي تاريخي 2. ماهواره‌اي3. داده‌اي4. كارگاهي5. خدمات شهري (شهر كامل مجازي)6. توريستي 7. شهر هاي انتخاب دوم: زندگي متفاوت با زندگي واقعي (زندگي دوم).


1.شهرهاي تاريخي: به شهرهايي گفته مي‌شود كه ايده ساخت فضاي شهري در فضاي واحد را دنبال مي‌كند، پروژه گوست در آلمان( شبيه‌سازي دو جنگ جهاني) از اين ايده پيروي مي‌كند. شهر هاي تاريخي مجازي تلاشي است براي نزديك كردن تاريخ شهر و متراكم نمودن موازي مقاطع مختلف تاريخي شهر در كنار يكديگر


2. شهرهاي مجازي كارگاهي: به شهرهايي گفته مي‌شود كه در آن افراد مي‌توانند شهردار شوند و در سايت‌هايي چون Zanpo.com به شهرسازي مشغول شوند. بسياري از شهرهاي ما با آزمون و خطا ساخته مي شوند. در معرفی زانپو آمده این سایت یک بازی آنلاین، دنیای مجازی و شبکه اجتماعی است. زانپو از شهرهای مجازی زیادی تشکیل شده که هر کدام معماری خاص خودشان را دارند.
3. شهرهاي مجازي ماهواره‌اي: اين شهرها با گوگل‌ مپ تحقق پيدا كرده است. ماهواره‌ها سعي مي‌كنند تعامل ما را با شهر بيشتر كنند.
4. شهر مجازي داده‌اي: به شهرهايي گفته مي شود كه با استفاده از ژئوتكنولوژي امكان داده‌اي كردن كليه ظرفيت‌هاي جغرافيايي را فراهم مي‌كند. شركت‌هاي زيادي جغرافيا را به داده تبديل مي‌كنند تا شهر جغرافيايي و سياسي به وجود بيايد.
5. شهر مجازي خدمات شهري (شهر كامل مجازي): در اين شهرها اطلاعات محلي مانند اطلاعات اقليمي، محيطي، اماكن مسكوني، فضاي سبز، اطلاعات شهري مانند اطلاعات مالي، سازمانها، تماس، تجاري ، اماكن آموزشي، موقعيت كتابخانه ها، مناقصه ها، رويدادها، تاريخي، آماري، اتوبوسراني، اطلاعات تفريحي و توريستي، خدمات تفريحي مانند تفريح برخط (آن لاين) و موزه هاي برخط، خدمات ارتباطي مانند تبادل اطلاعات شهروندان، مطبوعات، پروژه هاي شهري، شوراي شهر، ارتباط با شهردار، سالن گفتگو، خدمات موتورهاي جستجوي پايگاه هاي داده شهري مانند ارزيابي موسسات غذايي شهر، كاريابي، ماليات اموال، انتخاب محل كسب و كار، مقبره، تسهيلات، ، تجارت، املاك و ...، خدمات امنيتي مانند اطلاعات امنيتي ، حوادث طبيعي ، دادگاه ها، پليس و آتش نشاني، و اطلاعت خدمات شهري كه در جهت فرايندهاي اداري موجود در سطح شهر ارائه مي‌شود شامل اطلاع رساني، پرداخت ماليات، صدور مجوز تردد، ابزار تخمين ماليات، بليط، ساختمان ها و زمين ها، پيشنهادات براي درخواست پروژه، پتانسيل سرمايه گذاري، فيلمبرداري، پذيرش كار و.... ارائه مي‌شود.(جلالي، 1383)
اولين شهر كامل مجازي آمستردام بود كه سال 1994 آغاز به كار كرد.
6. شهرهاي مجازي توريستي: به شهرهايي مثل نيويورك كه تمام ظرفيت‌هاي شهر را در اختيار ديگران قرار دهند. شهر هاي توريستي، شهر اطلاعات صرف نيست، بلكه تلاشي براي ايجاد تعامل نزديك به فضاهاي شهر.(عاملي، 1384) در اين شهرها اطلاعاتي مانند برنامه هاي تلويزيوني، اطلاعات توريستي مثل جذابيت هاي شهر، اماكن ديدني، هتل ها، رستوران ها، مراكزخريد، حمل و نقل شهري، پاركها و .. ، اطلاعات پرواز، اطاعات نمايشگاه ها و زمان و مكان و محتواي نمايشگاه ها و ... آورده مي شود.(جلالي، 1383)
7. شهر هاي انتخاب دوم: زندگي متفاوت با زندگي واقعي (زندگي دوم):‌ اين شهرها براي آن دسته از افراد كه بدنبال تجربه متفاوت و زندگي با نامي ديگر و شرايط ديگر را دنبال مي كنند، جذاب مي باشد. اين نوع شهرهاي مجازي براي زندگي متفاوت با زندگي واقعي است. درhttp://www.secondlife.com/ تا امروز دو ميليون و 652 هزار نفر شهروند شده اند.





همچنين در تقسيم بندي ديگري از دكتر عاملي دو نوع شهر مجازي قابل تفكيك است: 1. شهر مجازي سازمان يافته 2. شهر مجازي غير سازمان يافته.
شهر مجازي سازمان يافته:
شهر مجازي سازمان يافته از يك هويت به هم پيوسته معطوف به هدف مشخص برخوردار است و قابليت ايجاد انسجام شهري را با محور سياست گذاري دولتي فراهم مي كند و با مرتبط بودن با دولت الكترونيك ظرفيت معنا بخشيدن به انسجام ملي نيز در آن ديده مي شود.

شهر مجازي غير سازمان يافته:
شهر مجازي غير سازمان يافته حوزه عمومي شهر مجازي را تشكيل مي دهد كه فعاليت افراد ، سازمان هاي غير دولتي، تلاش هاي مدني و تجاري در آن منعكس مي شود .



در تقسيم بندي ديگري كه توسط مارتين روج و همكاران وي ارائه شده است، شهرهاي مجازي در 4 گروه قرار گرفته اند:
▪ دسته اول شهرهای مجازی فهرستی (Web Listing) هستند. این شهرهای مجازی فقط شامل برخی راهنماها و اطلاعات هستند و اغلب با اهداف تبلیغاتی به‌ خصوص در زمینه گردشگری ایجاد می‌شوند. ▪ نوع دوم شهرهای مجازی مسطح (Flat) را شامل می‌شود. در این گونه، از نقشه‌های مسطح شهرها و ساختمان‌ها برای ارائه اطلاعات به کاربران استفاده می‌شود. ▪ دسته سوم شهرهای مجازی سه بعدی ( D3) هستند. در این شهرها با استفاده از تکنولوژی‌های واقعیت مجازی فضای شهری ساخته می‌شود که به فضای واقعی نزدیک است. ▪ گروه چهارم، شهرهای مجازی‌ای هستند که از آنها با عنوان شهر مجازی واقعی (True) یاد شده است. در این شهرها فضای شهری به شکل نزدیک به واقع‌تری در محیط مجازی بازنمایی شده است. در این شهرها نسبتا همه جنبه‌های زندگی واقعی پوشش داده می‌شود. اين شهر در دسته بندي شهر كامل مجازي دكتر عاملي شرح داده شده است.
شهرهای مجازی را می توان به دو گونه واقعیت - مبنا و تخیل- مبنا نيز تقسیم بندی کرد .
1.شهرهای مجازی واقعیت- مبنا ،شهرهایی هستند که بر اساس یک الگوی اخذ شده از شهر واقعی و بر اساس واقعیتهای موجود آن نظیر بافت شهری ،ترکیب بندی ساختمانها ، اماکن، میادین، ادارات، پل ها ، عوارض طبیعی مثل پستی و بلندی سطح شهرو رودخانه و ... بافت جمعیتی، تحرک و جا به جایی در شهر، دمکراسی اجتماعی و سیاسی ، نهادهای مدنی و بسیاری از موَلفه هایی که شهر و شهروندان در روند زندگی روزمره خود با آن درگیرند و سروکار دارند طراحی و ایجاد کرد. در واقع در اين دسته بندي به ازاي هر شهر مجازي يك شهر فيزيكي در واقعيت وجود دارد. با این نوع تمایز اغلب شهرهای مجازی هفتگانه که دکتر عاملی به آن قائلند می توانند در این دسته نیز جای بگیرند. . شهر های مجازی تاریخی که در حال حاضر ساخته شده اند مثل پروژه گوست آلمان و یا شهر تاریخی – باستانی رم مثال هایی از نوع واقعیت – محور می باشند.
2. شهر مجازی تخیل- محور ،شهرهايي هستند که همذات فیزیکی ندارد و به عبارتی دیگر به موازات شهر واقعی شکل و محتوا نگرفته، بلکه بر اساس مفروضه های علمی و یا تخیلی و با نگرش آینده نگر و بر مبنای موَلفه های علمی که هنوز لباس تحقق نپوشیده طراحی و ساخت یافته باشد ولی شهرهایی که هیچ‌گونه سابقه و پیشینه ای از آنها وجود ندارد و تنها نامی و یادی از آنها برای ما به یادگار مانده در صورت طراحی و ساخت و بهره برداری در فضای مجازی، شکلی تحقق یافته از نوع تخیل – محور خواهند بود .



تيپ شناسي شهرهاي مجازي ايران



با توجه به انواع شهرهاي مجازي دسته بندي شده در بالا، مي توان دو نوع كلي شهرهاي مجازي را تشخيص داد كه گروه اول شهرهای مجازی وابسته به شهرهای فیزیکی و گروه دوم شهرهای مجازی مستقل از دنیای فیزیکی محسوب می‌شوند.
قبل از اينكه تيپ‌شناسي خاصي از شهرهاي ايران بخواهم ارائه دهم، بايد اين نكته كه همواره در كلاس فضاي مجازي به آن توجه داده شديم، بيان كنم،" شهرهاي مجازي كاربردي در كنار شهر واقعي معنادار خواهند بود و كاركرد اصلي خود را خواهند داشت(منطق واقعي مجازي)"(عاملي، 1388)
براي ارائه تيپ‌شناسي مناسب از شهرهاي مجازي ايران ابتدا لازم است كه ويژگي ها و شرايط شهري و ويژگي برجسته اي كه شهر مجازي بر مبناي آن ساخته خواهد شد، را به درستي بشناسيم و تقسيم بندي مناسبي از نظر تجاري بودن، صنعتي بودن، توريستي بودن، مرزي بودن،‌ كلان شهر بودن، علمي بودن، تاريخي بودن ، زيارتي بودن و .. از شهرهاي ايران انجام داد. و در واقع هدفي كه شهر مجازي بر مبناي آن قرار است ساخته شود، مشخص شود.به طور مثال شهرهاي توريستي شامل شهرهاي شمالي كشور، كيش، اصفهان، شيراز و ... ،‌شهرهاي تاريخي شامل كرمانشاه، همدان، شيراز، اصفهان و ...، شهرهاي صنعتي مانند تبريز، تهران، اصفهان، كرج، اهواز و ...،‌ كلان شهرها شامل تهران، تبريز، اروميه، شيراز، اصفهان و ... مي توانند باشند. اگرچه ممكن است برخي از اين شهرهاي مجازي همپوشاني هايي با هم داشته باشند كه نمي‌تواند زياد اهميت داشته باشد، زيرا هدف در ايجاد اين شهرها ارائه خدمات مناسب شهري براي لذت بردن هرچه بيشتر از زندگي و شهر است. نكته قابل توجه در اكثر شهرهاي مجازي ايران رعايت و استفاده از تيپ شهرهاي مجازي فهرستي مي باشد كه در آنها اطلاعات شهري و تاريخي، گردشگري، تجاري و ... به صورت راهنمايي در نزد شهروندان است و تعامل با شهروندان به عنوان كاربران آن ناديده گرفته شده است . افراد خود را جدا از اين فضا مي‌بينند و همواره مجازي بودن و غيرواقعي بودن فضا را احساس مي كنند. گويي اين شهرها تبديل به وب سايتي شده اند كه حجمي از اطلاعات را در خود دارند و كاربران و شهروندان اهميت چنداني در اين شهر ندارند. باز اين نكته را در ارائه تيپ‌شناسي از شهرهاي مجازي يادآور مي شوم كه همواره اين شهرها امكانات شهر واقعي را درخود دارند و فضايي هستند كه با استفاده از آن به راحتي به بسياري از خدمات در شهر واقعي مي توان دست يافت. اكثر شهرهاي مجازي كه در ايران ساخته شده اند همه بر مبناي جهان واقعي و فيزيكي است. درميان شهرهاي مجازي، چندين كلان شهر شروع به اقدامات موثري در اين فضا كرده اند، اگرچه ضعف هايي وجود دارد. در كنار آنها شهر مجازي تهران با عنوان شهر مجازي "آفتاب" گوي سبقت را از همه ربوده است و پرچمدار عرصه شهر مجازي كامل مي باشد. شهري كه بر اساس معماري شهر مجازي و ديجيتال در حال اجرا است.
منابع:
1.عاملی، سعیدرضا." دوفضایی‌شدن شهر: شهر مجازی ضرورت بنیادین برای کلان‌شهرهای ایران". فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. شماره ۲و۳. بهار و تابستان ۱۳۸۴. ص. 117-133.
2.عاملي، سعيد. جزوه درسي مهر 1388.


3. جلالي، علي اكبر. شهر الكترونيك. تهران: دانشگاه علم و صنعت،‌1383.
4.http://www.iranwsis.ir/
5. http://www.hamshahrionline.ir/
6. http://cyberdam.blogfa.com/
7. http://cybermmm.worpress.com/
8. http://www.articlecomputer.ir/
9. http://www.safarayaneh.net/

۱۳۸۸ آبان ۲۲, جمعه

تجارت الكترونيك و شهر مجازي

امروزه تجارت الكترونيك و فروشگاه هاي اينترنتي توانسته اند كم كم جاي خود را در مراكز خريد واقعي و حتي فراتر از آنها باز كنند. واژه تجارت الكترونيك به معاملاتي اشاره دارد كه از طريق شبكه هاي ارتباطي انجام مي پذيرد. ابتدا، خريدار يا مصرف كننده به جستجوي يك فروشگاه مجازي از طريق اينترنت مي پردازد و كالايي را از طريق web و يا پست الكترونيك خود سفارش مي دهد و نهايتا كالاي مورد نظر خود را در منزل تحويل مي گيرد. يكي از امتيازات تجارت الكترونيك كاهش هزينه ها است كه با رشد اينترنت كمتر نيز مي شود.(سرمد سعيدي، 1383). الكترونيكي كردن پرداخت ها و دريافت ها آگاهي سريع تجار از فرصت هاي تجاري موجود در شهر، محيط رقابتي قابل توجهي را در عرصه تجارت بوجود آورده است و تقويت خواهد كرد. در اين صورت تجار و مردم نسبت به فرصت هاي تجاري موجود در شهر آگاهي پيدا مي كنند و در صورت تمايل مي توانند به صورت الكترونيكي براي استفاده اقدام نمايند.(جلالي،1388)
مطابق گزارش ساليانه eMarketer در سال 2006 اندازه تجارت الكترونيك در اروپا تا 133 ميليارد دلار رشد داشته است. تحليلگران معتقدند با توجه به رشد سريع سالانه بيش از 25 درصدي تجارت الكترونيك در عرض 5 سال اين رقم به مرز 407 ميليارد دلار در سال 2011 خواهد رسيد. انگلستان، فرانسه و آلمان پيشتاز بازار تجارت الكترونيك اروپا هستند، اين كشورها بزرگ‌ترين اشتراك (نزديك به بيش از 72 درصد) را در زمينه شكل معاملات دارا هستند. بازار تجارت الكترونيك انگلستان در پله نخست قرار دارد و به گفته صاحب‌نظران در سال 2007 به 84 ميليارد دلار رسيد و اين به معناي 39% رشد نسبت به سال 2006 است. آلمان در مقام بعدي قرار دارد در حالي‌ كه از لحاظ مشتريان آنلاين (كه تعدادشان به 3 ميليون نفر مي‌رسد) در جايگاه نخست است. . http://www.simorghweb.com/?page=article&id=59

درتجارت الکترونیک مدلهای زیر وجود دارد.( سرمدسعيدي، 1383)
▪ تجارت Business to Business-B۲B ( تجارت اینترنتی بین دو بنگاه )
▪ تجارت Business to Consumer-B۲C ( تجارت الکترونیکی بین بنگاه و مصرف کننده )
▪ تجارت Consumer to Consumer-C۲C ( تجارت الکترونیک بین مصرف کننده و مصرف کننده )
▪ تجارت Business to Administration-B۲A ( کلیه معاملات مالی و تجاری بین شرکتها و سازمانهای دولتی )
▪ تجارت Consumer to Administration-C۲A ( هر گونه امور کسب کار بین دولت و مردم )
▪ تجارت-G2G Government to Government
▪ تجارت Government to Business -G۲B
▪ تجارتEmployee-G2E Government to
▪ تجارت Peer to Peer - P۲P(توضيحات بيشتر)


با توجه به رشد روزافزون اين نوع تجارت در جهان و اهميت اين نوع تجارت در دولت الكترونيك و كلان شهرهاي مجازي ايران به نظر مي رسد اگرچه قدم هاي مثبتي در ايران صورت گرفته است، ولي هنوز بسياري از بنگاه هاي اقتصادي، كارخانجات توليدي كه جزء مهم اين تجارت هستند، از داشتن يك وب سايت كه شايد نخستين گام باشد، بي بهره اند. روزانه دربسياري از كلان شهرهاي ايران و از جمله پايتخت،‌ تهران شاهد هستيم كه مردم براي ساده ترين لوازم و امكاناتي كه به راحتي از طريق فروشگاه هاي اينترنتي و اينترنت بانك ها قابل دسترسي و فراهم آوري هستند، ساعت ها از وقت و هزينه خود را مصرف مي كنند و به تبع آن موجب ترافيك، آلودگي هوا و ‌خستگي روحي و جسمي خود مي شوند. در اين ميان به نظر مي رسد اطلاع رساني و ايجاد فرهنگ آموزش تجارت الكترونيك، در راستاي اهداف دولت الكترونيك كه اقتصاد و تجارت سهم زيادي در آن دارند از جمله وظايف مهمي است كه تلاش جدي در جهت آن صورت نگرفته است. لازم است دولت از طريق رسانه ها و مطبوعات در جهت اعتباردهي به اين مراكز و معرفي آنها، لزوم و امكان استفاده از كارت هاي اعتباري از طريق اينترنت در جهت تسهيل خريد مشتريان اقداماتي را انجام دهد تا اينكه بتوانيم در كنار رشد كاربران اينترنتي ، به صورت هدفمند در جهت خريد و فروش،‌كسب و كار و تجارت الكترونيك هم گام برداريم.
منابع:
1.سرمد سعيدي، سهيل، وحيدرضا ميرابي. تجارت الكترونيك. تهران: پرسمان،‌1383.
2.جلالي، عل اكبر. شهر الكترونيك. تهان: دانشگاه علم و صنعت ايران، 1383.
3. http://www.simorghweb.com/?page=article&id=59 مشاهده شده در تاريخ 20/8/1388.

۱۳۸۸ آبان ۱۵, جمعه

تعريف خدمات مجازي براي كلان شهر اروميه (مقاله 700كلمه اي)



مقدمه:
شهر سازي واقعي- مجازي به ظرفيت هاي واقعي شهر در کنار ظرفيت هاي مجازي شهر توجه مي کند و شهر را با توجه به اين دو فضا مي سازد. شهر هاي آينده ناگزير از اساس با نگاه به اين فضا ساخته خواهد شد و شهرهاي موجود نيازمند بازسازي جديد و اضافه کردن "فضاي شهر مجازي" به شهرهاي واقعي است. در اين روند با توسعه نرم افزارهاي کامپيوتري، ساخت جديدي از "رئاليسم شهري" که فضاي شهر مجازي را به فضاي شهر واقعي نزديک مي کند، تحقق پيدا مي کند. به عبارتي شهر مجازي يک ايدئاليسم مبتني بر انديشه خيالي و يوتوپيائي نيست، بلکه يک شهر واقعي است که با ظرفيت هاي جهان مجازي ساخته مي شود. شکل‌گیری شهر مجازی موجب کاهش حرکت جمعیت و ایجاد فضاهای همزمان خواهد شد.(عاملي، 1384)
متن:
ارائه خدمات شهري به صورت مجازي و از طريق الكترونيكي و اينترنتي چندين سالي است كه در ايران شروع شده است، و در اين ميان راه اندازي وب سايت شهرداريها براي خدمات به شهروندان،‌ مخصوصا براي كلان شهرها اولين گام بوده است. ازجمله كلانشهرهايي كه در وب سايت كلان شهرهاي ايران آمده است، شهر اروميه مي باشد كه طبق آخرين سرشماري كشور در سال 1385، ۵۷۷٬۳۰۷ نفر جمعيت دارد. آدرس پايگاه اطلاع رساني و خدمات شهري شهر اروميه http://www.urmia.ir به دو زبان فارسي و انگليسي مي باشد كه در آن اطلاعات مفيدي درباره شهرداري اروميه آمده است. اين سايت اگرچه مانند بسياري از شهرداري هاي كشور به يك پايگاه خبري و اطلاعاتي بيشتر شباهت دارد ولي داراي امكاناتي براي شهروندان است كه عزم مسئولان شهرداري و متخصصان امر IT در اين شهر جهت ايجاد شهر الكترونيك و استفاده از فضاي مجازي جهت پيشبرد خدمات شهري به شهروندان را نمايان مي كند. در اين پايگاه اطلاعاتي در مورد شهرداري اروميه،‌ تاريخچه شهرداري، نقشه شهر،‌ ساختار تشكيلاتي، معاونت هاي مربوط به شهرداري ،‌ مناطق چهارگانه شهرداري ، سازمان هاي تحت نظارت و كنترل شهرداري، مناقصات و آگهي هاي مزايده شهرداري اروميه به صورت ON LINE و هايپرلينك قابل دسترسي است. در جايي ديگر از سايت گزينه هايي جهت تعامل كاربران و شهروندان با شهردار از طريق نامه هاي الكترونيكي وجود دارد كه تماس مستقيم با شهردار است. گزينه اي تحت عنوان گردشگري و تفريح كه شامل دو بخش مي باشد، اماكن تفريحي و گردشگري و همچنين اماكن اقامتي و رستوران ها و هتل هاي شهر اروميه به تفكيك رتبه همراه با شماره تلفن و آدرس وجود دارد. همچنين تصاوير مناطق گردشگري همراه با توضيحاتي از اين اماكن در وب سايت به نمايش گذاشته شده است. جهت استفاده هرچه بيشتر شهرداري از نظريات و پيشنهادات شهروندان درجهت رفع عيوب و پيشرفت شهر نيز امكان پست الكترونيك از طريق وب سايت گذاشته شده است. شماره تلفن هاي ضروري شهر ازجمله آتش نشاني و ............،‌امكان برقراري ارتباط با سازمان ها و ادارات دولتي از طريق وب سايت شهرداري و لينك به آنها فراهم شده است.آخرين اخبار و اطلاعات شهري و شهروندان نيز در صفحه اصلي پايگاه وجود دارد.




پيشنهادات و نقد:
اگرچه اطلاعاتي كه در پايگاه اطلاع رساني شهرداري اروميه نسبت به برخي ديگر از شهرهاي مشابه آن كامل تر مي‌باشد، اما مي‌توانست در حد مطلوب تري ارائه شود. مثلا در قسمتي از سايت شاهد اطلاعات مربوط به مناقصات و مزايدات مربوط به شهر و شهرداري وجود دارد كه اگر امكان ثبت نام افرادي كه خواهان شركت در مناقصه و مزايده هستند و برگزاري مناقصه به صورت on line فراهم مي‌شد، گام مهمي در ارائه خدمات شهري مجازي به شهروندان مي بود.
هم چنين اگر هتل ها و اماكن پذيرايي نيز به وب سايت شهرداري لينك شوند، امكان رزرواسيون هتل ها و اماكني كه نياز به تهيه بليط مي باشد،‌ مخصوصا در ايامي از سال كه شهر اروميه از نظر گردشگر آمار قابل توجهي به خود اختصاص مي‌دهد، مي تواند مفيد باشد. همچنين با مطلع شدن از شكايت ها و پيشنهادات به صورت مستقيم از طريق شهرداري، كنترل اماكن تفريحي و خدمات دهي آنان فراهم مي‌شود و پاسخگويي مسئولان را بيشتر خواهد كرد. همچنين مجازات نقدي و يا حذف خاطيان در امر خدمات رساني به گردشگران و مسافران تحول شگرفي در امر صنعت توريسم ايجاد خواهد كرد، چون در اين صورت مسئولان همواره نگاه مديران بالادست خود را در ارائه خدمات خواهند داشت و براي ماندن در چرخه صنعت گردشگري همواره تلاش خواهند كرد.
در ارتباط با عوارض شهري و اطلاعيه هاي شهري نيز،‌ سايت اين قابليت را دارد كه با اختصاص دادن شماره كاربري براي هر شهروند اين امكان را كه شهروندان از ميزان عوارض شهري، ‌و بسياري از موارد ديگري كه به تك تك شهروندان مربوط مي شود را فراهم آورد و به صورت اينترنتي اطلاع دهد و امكان پرداخت عوارض را به صورت اينترنتي داشته باشد.




منابع:

1. عاملي،سعيدرضا." دوفضايي شدن شهر:شهرمجازي ضرورت بنيادين براي كلان شهرهاي ايران". فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. شماره ۲و۳. بهار و تابستان ۱۳۸۴.
2. http://www.irancapitalcities.ir . مشاهده شده در تاريخ22/8/1388.
3.http://wikipediafoundation.org.مشاهده شده در تاريخ 22/8/1388.
4. http://www.urmia.ir .مشاهده شده در تاريخ 20/8/1388.

۱۳۸۸ آبان ۱۴, پنجشنبه

خدمات مجازي شركت راه آهن شهري تهران و حومه(مترو)(مقاله 700 كلمه اي)


مقدمه
ازدحام و تراکم جمعيت هاي بزرگ و تفاوت جمعيت شب و روز در شهرهايي مثل تهران، نيويورک، لندن و توکيو همراه با آلودگي گسترده نور، صدا، هوا و فضا و مسئله ترافيک و زمان، منشاء يافتن چاره اي براي کاهش آلام ناشي از زندگي در اينگونه شهرها شده است. مهمترين مسئله در اين شهر ها حرکت جمعيت است.حرکت جمعيت اعم از حرکت با وسيله نقليه و يا ازدحام جمعيت در مراکز فروش و خدمات اداري و رفاهي شهر، علت اصلي بسياري از "مسائل شهري" اعم از مسائل انساني شهري و يا حوادث و سوانح شهري در شهرهاي بزرگ مي باشد. با ظهور صنعت همزمان ارتباطات (عاملي، 1383)، کامپيوتر و بدنبال آن ارتباطات شبکه اي از طريق آرپانت و سپس شکل فراگير اين ارتباط در قالب اينترنت فضاي جديدي براي شهر بوجود آمد که از آن تعبير به "شهر مجازي" مي شود(عاملي، 1384)
متن
شركت راه آهن شهري تهران و حومه(مترو) به عنوان يكي از اركان مهم در حمل و نقل عمومي در كلان شهر تهران مي باشد كه نقش مهمي را در كنترل ترافيك وحشتناك تهران ايفا كرده است و روز به روز بر اهميت آن افزوده مي شود. يكي از اهداف ايجاد شهر مجازي تهران كنترل ترافيك شهري، آلودگي شهر و در نتيجه انجام بسياري از كارهاي روزمره زندگي از طريق الكترونيك و اينترنت مي باشد. اگر میزان هر سفر درون‌شهری را 4 دقیقه در کیلیومتر فرض کنیم، با میزان 12 میلیون و 500 هزار سفر روزانه، تقریباً زمانی برابر با 835 هزار ساعت زمان شهروندان در سفرهای روزانه صرف می‌شود. این آمار بدون در نظر گرفتن مدت زمانی است که صرف امور اداری می‌شود. هر چند که زمان شهروندان می‌تواند صرف کارهای مفیدتری شود، اما همین امر که زمان افراد در ترافیک‌های پیچیدۀ شهری و یا در فرایندهای دیوان‌سالارانۀ ادارات تلف نمی‌شود و فرسایش ذهنی برای شهروندان ایجاد نمی‌شود خود می‌تواند نقطۀ قابل تأملی در ایجاد روش‌های جایگزینی برای انجام امور و فعالیت‌های اداری باشد. متروي تهران به عنوان زيرمجموعه اي از شهرداري تهران مي تواند خدمات بهتري را به صورت مجازي در اختيار شهروندان قرار دهد. در اين نوشت با مطالعه وب سايت متروي تهران به نشاني اينترنتي http://metro.tehran.ir/ ضمن ارزيابي وب سايت به نقد و ارائه راهكارهاي بهتر براي فعال شدن وب سايت و خارج شدن آن از حالت يك سايت اطلاع رساني به سايتي فعال و درگيرانه با مشتريان و مسافرين خود مي پردازد. سايت متروي تهران شامل اطلاعاتي شامل تاريخچه و گزينه اي براي ثبت نام كاربران، اهداف متروي تهران، ‌زمان بندي حركت و نقشه مسيرهاي مترو، اطلاعاتي درباره انواع بليط هاي مترو ، روش هاي ساخت تونل هاي مترو، پروژه هاي انجام شده، در حال انجام و در دست بررسي و مطالعه متروي تهران آمده است. در گزينه تماس با ما هم آدرس ايميل مديرعامل، روابط عمومي ...و تلفن هاي مربوطه آمده است. پايگاه اطلاعاتي مترو تهران بيشتر به يك سايت اطلاع رساني در زمينه خدمات مترو تهران مي باشد و در زمينه تعامل با مشتريان و مسافران فعاليت كمتري دارد كه به نظر مي رسد براي متروي تهران و در كل براي شهر تهران و ايجاد خدمات مجازي مناسب تر براي شهروندان مي تواند مهم باشد.

نقد و پيشنهاد
1. از مواردي كه براي پايگاه اطلاعاتي متروي تهران در راستاي خدمات مجازي كه در شهر تهران مفيد به نظر مي رسد، مقوله كارت هاي بليط اعتباري اينترنتي و امكان شارژ كارت هاي اعتباري مترو از طريق اينترنت است كه زمان زيادي از وقت مسافران را در زمان صبح و عصر تلف مي كند و علاوه بر اين خستگي مضاعف روزانه را به همراه دارد.
2. مناقصات و مزايداتي كه شركت متروي تهران در راستاي اهداف خود دارد، نيز مي تواند به صورت آن لاين و اينترنتي انجام شود تا شفافيت كافي براي اين قبيل فعاليت ها فراهم شود.
3. وب سايت همچنين مي تواند امكان مسيريابي براي مسافران را فراهم آورد، كه در اين مورد مبدا و مقصد سفر توسط كاربر وارد شده و بهترين و كوتاهترين و سريعترين مسيري كه مترو مي تواند درخدمت مسافر باشد، به كاربر و مسافر نشان داده شود.
4.امكان ثبت نام متقاضيان تبليغات در مترو، تجارت در مترو موارد مشابه نيز مي تواند از گزينه هاي ديگر باشد.
5.سايت از نظر لينك به سايت هاي مربوط به خود، از جمله شهرداري، اداره حمل و نقل و ترافيك، اتوبوسراني و ارگان ها و سازمان هاي مربوطه نيز ضعيف عملكرده است و مي تواند خدمات بهتر و ارتباطات بهتري را فراهم‌آورد.

نتيجه
شركت راه آهن شهري تهران و حومه(مترو) كه از شركت هاي زيرمجموعه شهرداري تهران مي باشد، بايد در ارائه خدمات مجازي پيشرو بوده و شركت هاي ديگر را به استفاده از خدمات و امكانات مجازي تشويق كند و در اين راه ياور شهرداري در ارائه خدمات مجازي اگرچه اندك، باشد.
منابع:
1.عاملي، سعيد. دو فضائي شدن شهر: شهر مجازي ضرورت بنيادين براي کلان شهرهاي ايران.فصلنامه فرهنگ و ارتباطات. شماره 2 و 3. ص. 117-134..
2.http://www.ictna.ir/ ، ملاحظه شده در تاريخ 8/9/1388.
3.http://metro.tehran.ir/ ، ملاحظه شده در تاريخ 2/9/1388.
4.http://www.tfl.gov.uk/ ، ملاحظه شده در تاريخ 8/9/1388.

۱۳۸۸ آبان ۸, جمعه

استفاده از اينترنت و نهادهاي سياستگذار فرهنگي و آموزشي




تيتر صفحه 9 روزنامه ايران، عنوان "نقش مدارس در يك پديده جديد: آموزش حفاظت در برابر اينترنت" را موضوع گزارش خود قرار داده است. در اين گزارش به طور خلاصه آمده است: دستگيري تعدادي از گردانندگان و كاركنان سايت هاي غيراخلاقي در چند ماه پيش تنها بخشي از خطراتي كه كودكان و نوجوانان را در فضاي اينترنت احاطه كرده است را آشكار كرد. در اين گزارش به انسجام بيشتر آموزش و پرورش در برابر حفاظت دانش آموزان در برابر اين نوع سايت ها تاكيد شده است و به مسولان امر در مورد تنها راه برخورد با اين گونه سايت ها يعني فيلترينگ كردن آنها ايراد وارد كرده است،‌ چرا كه صدها راه براي استفاده از اين سايت به روشهايي ديگر وجود دارد. مضرات استفاده از اينترنت براي نوجوانان و كودكان كه توسط افراد خبيث نشانه رفته‌اند،‌ بسيار است به گونه‌اي كه برخي با استفاده از تصاوير ناهنجار و يا سخنان آزار دهنده باعث شوك و ناراحتي و افسردگي استفاده كنندگان مي شوند. رايانه ها امروزه با همان سرعتي كه به عنصر ضروري زندگي تبديل مي‌شوند،‌ منبعي براي گسترش فعاليت خلافكاران هم تبديل شده است. در اين راستا همفكري و تلاش خانواده‌ها و مدارس به عنوان دو ركن مهمي كه كودكان و نوجوانان در آن تربيت مي‌شوند،‌ مي تواند مهم باشد. آموزش استفاده صحيح و مناسب از اينترنت به دانش آموزان، ‌آموزش اينترنت براي بهبود مهارت هاي زندگي عصر حاضر درحاليكه بسياري از والدين ايراني نه آشنايي كافي به رايانه و اينترنت دارند و نه روي خوشي به آن نشان مي دهند،‌ ضروري به نظر مي‌رسد. هم چنين به لزوم تصحيح فرهنگ استفاده از اينترنت به كمك مدارس اشاره شده است و نويسنده فقر محتوايي سايت هاي فارسي را دليلي بر استفاده از نوجوانان و دانش آموزان از chatroomها و استفاده از منابع تصويري صرف بيان مي كند و خواستار جذابيت محتوايي سايت هاي فارسي شده است.

نوشته من: امروزه كامپيوتر و اينترنت دو ابزار مهم دنياي اطلاعاتي و ارتباطي شده اند كه خواه ناخواه مضراتي را براي استفاده كنندگان آن خواهد داشت. همواره ورود ابزارها و تكنولوژي هاي مدرني مانند موبايل،‌ كامپيوتر، ‌اينترنت و صدها رسانه و تكنولوژي ديگر كه به جامعه‌اي كه پذيرنده تكنولوژي است، با چالش‌هاي فرهنگي استفاده از اين تكنولوژي ها و ابزارها مواجه است. مدرسه به عنوان نهادي كه دانش آموزان حداقل تا سن 17 سالگي در آن از لحاظ علمي و فرهنگي پرورش مي يابند و بنيان فرهنگي و علمي نوجوانان را تشكيل مي دهد‌، مي تواند نهاد مناسبي براي آموزش فرهنگ مناسب شيوه هاي استفاده از اين تكنولوژي ها تبديل شود. نهادهاي فرهنگي و آموزشي كشور بايد در صدد تهيه يك برنامه و سازماندهي فرهنگي تكنولوژي هاي مدرن برآيند و به گونه اي اين تكنولوژي را با فرهنگ و هويت ايراني تطابق دهند و به گونه اي آن را بومي كنند كه از ويژگي هاي مثبت علمي و تكنولوژي آن در جهت استفاده علمي و پژوهشي و رسيدن به شاخص هاي علمي جهاني استفاده شود و هم سياست هايي را برنامه‌ريزي و ساماندهي كنند كه با فرهنگ ايراني و اسلامي هماهنگ باشد كه لزوم همفكري و تلاش متخصصان امر ITو كامپيوتر و متخصصان امر آموزشي، تبليغاتي و فرهنگي كشور را بيش از پيش ضروري مي‌نمايد

۱۳۸۸ آبان ۴, دوشنبه

شهر مجازي cybercity




حرکت به سمت شهرهای الکترونیک با توجه به افزایش جمعیت و تغییر ساختار روابط بین افراد امری اجتناب ناپذبراست. شهر الکترونیک و شهروند الکترونیک با توجه به اینکه بخشی از پروژه دولت الکترونیک می باشد و از منظر برخی صاحب نظران نقطه آغاز دولت الکترونيک می باشد بسيار مهم و يکی از ارکان اصلی دولت الکترونیک است. به دلیل اینکه جهان به سمت الکترونیکی شدن پیش می رود. ما نیز برای تعاملات و ادامه حیات اجتماعی ،اقتصادی، سیاسی و...خویش ناگزیر به پیوستن به این جریان می باشیم و این امر بدون داشتن شهر الکترونیک و شهروند الکترونیک تقریبا" محال و غیرممکن است.

جهان مجازي در واقع تلاشي است براي بازنمايي واقعي جهان واقعي. جهان مجازي، اثر جهان واقعي است. وقتي مي گوئيم شهر مجازي و فضاي مجازي با محتواي جديد به اثر ذات، و با مجاز واقعيت و پيامدهايي روبه‌رو هستيم كه در اين فضاست.

شهر الکترونيک شهری است که در آن از ابزار ICT برای دسترسى الكترونيك شهروندان به ادارات دولتى، بنگاههاى اقتصادى و كليه خدمات فرهنگى و بهداشتى شهرى به صورت شبانه روزى و قابل اطمينان و امن استفاده مي‌شود .اين شهر از بستر پيشرفته اطلاعات مخابراتى برخوردار است، به صورتى كه مى‌توان ازطريق كامپيوتر با خانه‌ها، مدارس، ادارات و غيره ارتباط برقراركرد.
در یک شهر هوشمند، کلیه اطلاعات و خدمات به صورت الکترونیک به مردم ارائه می‌شود. براي نمونه مي‌توان شهر‌هاي الکترونیک لندن، لوس آنجلس، ونکوور، توکيو را مثال زد.
در اين ميان، شهر نیوسونگدو در کره جنوبی اولین شهر تمام الکترونیک جهان است كه ساخت آن در سال 2014 پایان می پذیرد.

منابع:

1.http://www.iranwsis.ir

2.http://www.umic.ir

هويت ايراني Iranian Identity

مقدمه

بررسي هويت ملي يكي از مباحثي است كه از اهميت تاريخي و جامعه‌شناختي و فرهنگي فراواني برخوردار است. اهميت تاريخي آن به اين دليل است كه نخست اين پديده در طي زمان در جامعه شكل گرفته و از رويدادها و تغيير و تحولات تاريخي تاثير پذيرفته است. دوم هر هويتي كه امروزه در جامعه و ميان گروه‌هاي اجتماعي مشاهده مي‌شود، برگرفته از جريان‌هاي تاريخي ادوار مختلف است. از نظر جامعه‌شناختي هويت ملي به اين لحاظ اهميت دارد كه يكي از عوامل مهم انسجام اجتماعي و وفاق ملي در هر جامعه تلقي مي‌شود. هر اندازه يك ملت از هويت محكمتر و منسجم‌تري برخوردار باشد، به همان اندازه در تحكيم پايه‌هاي همبستگي و وفاق اجتماعي موفق‌تر خواهد بود. از نظر فرهنگي نيز زبان، ادبيات، آداب و رسوم و آيين هاي ملي در فرهنگ و تمدن و در نتيجه در هويت يك ملت اهميت خاص خود را مي يابند.

هويت

هويت فرايند پاسخگويي آگاهانه هر فرد به يك دسته سؤالات در مورد خودش مي‌باشد؛ از گذشته‌اش كه او چه كسي است، كجا بود، چه بود، چه هست و به چه قبيله، نژاد يا ملت تعلق دارد، منشا ابتدايي و اصلي‌اش كجاست و در تمدن جهان چه نقشي داشته است (باوند،1377). هويت مجموعه معاني است كه چگونه بودن را در خصوص نقش‌هاي اجتماعي به فرد القاء مي‌كند و يا وضعيتي است كه به فرد مي‌گويد او كيست و مجموعه معاني را براي فرد توليد مي‌كند كه مرجع كيستي و چيستي او را تشكيل مي‌دهد)بورك، 1991:837.(برخي هويت را معناداري جامعه دانسته‌اند، يعني جامعه معنايي براي خودش قائل باشد و در چارچوب آن عمل كند و درصورت از دست دادن اين معنا يا به هر دليل گسستگي در معناداري با بحران هويت مواجه خواهد شد (رجايي، 1373). هويت به معني هستي و وجود است، چيزي كه وسيله شناسايي فرد باشد تا او را از ديگران متمايز كند. انسان‌ها هويت خويش را در حذف چيزي يا در برابر چيزي تعريف مي‌كنند (تاجيك، 1379). هويت‌ها از دو خصيصه استمرار و تمايز برخوردار هستند. يعني فرديت هويتي فرد به سادگي تغيير نمي‌كند و همواره خود را در كنار ديگري نبود مي‌يابد (عاملي، 2002). با يك نگاه كلي از نظر انتوني گيدنز (2001:2(هويت مربوط به فهم افراد در مورد اين كه «چه كسي هستند؟» و «چه چيزي براي آنها مهم است» تبيين مي‌شود. اين فهم هويتي، منتزع از منابع معناساز مهمي مثل دين، مليت، نژاد، جنسيت، طبقه اجتماعي و تمايلات گروهي و قومي مي‌باشد. هويت‌هاي فردي، مربوط به احساس فرد نسبت به خود و تمايزاتي است كه با مؤلفه‌هايي مثل اسم، مليت، قوميت و يا تمايلات شخصي، فكري، ارزشي و يا ايدئولوژيك، هويت يك فرد را از ديگري متمايز مي‌كند

هويت ملي

هويت ملي به معناي احساس تعلق و وفاداري به عناصر و نمادهاي مشترك در اجتماع ملي(جامعه كل) و در ميان مرز‌هاي تعريف شده سياسي است. مهمترين عناصر و نمادهاي ملي كه سبب شناسايي و تمايز مي‌شوند، عبارتند از: "سرزمين، دين و آئين، آداب و مناسك، تاريخ، زبان و ادبيات، مردم و دولت" (يوسفي، 1380: 17). به عقيده ي يوسفي در درون يك اجتماع ملي ميزان تعلق و وفاداري اعضاء به هر يك از عناصر و نمادهاي مذكور، شدت احساس هويت ملي آنها را مشخص مي‌سازد. برخي از تعاريف هويت ملي بر عناصر يكپارچه كننده واحد سياسي مستقل تاكيد دارند و آن را مجموعه‌اي از گرايشات و نگرش‌هاي مثبت به عوامل و عناصر و الگوهاي هويت بخش و يكپارچه كننده در سطح يك كشور به عنوان يك واحد سياسي تعريف مي‌كنند (حاجياني، 1378).

استاد مرتضي مطهري در كتاب خدمات متقابل اسلام و ايران مي‌نويسد: "اگر هويت ملي را نوعي احساس ملي بناميم تعريف آن عبارت خواهد بود از وجود احساس مشترك يا وجدان دسته جمعي در ميان عده‌اي از انسان‌ها كه يك واحد سياسي يا ملت را مي‌سازند."(مطهري، 1363).

هويت ملي از نظر جامعه‌شناسي نوعي احساس تعهد و تعلق عاطفي نسبت به مجموعه‌اي از مشتركات ملي جامعه است كه موجب وحدت و انسجام مي‌شود و داراي ابعاد مختلف خرده فرهنگ ملي، ديني جامعه‌اي و انساني است و ويژگي اصلي آن قابليت انعطاف اجزاء آن و بومي بودن ابعاد تشكيل دهنده آن مي‌باشد (رزازي فر، 1379). از ديدگاه احمد اشرف مفهوم تاريخي هويت ايراني در نهضت‌هاي قومي، سياسي و ديني دوران ساسانيان شكل گرفت و در دوران اسلامي با فراز و نشيب‌هايي پايدار ماند و در عصر صفوي تولدي ديگر يافت و در عصر جديد به صورت هويت ملي ايران متجلي شد (اشرف،1378). هويت ايراني به علت موقعيت خاص جغرافيائي از سه حوزة تمدني ايراني، اسلامي و غربي تأثيرپذيرفته است. به گفتة بروجردي استراتژي روشنفكران ايراني استراتژي اختلاط و پيوند اين سه گفتمان در اشكال گوناگون و شكل دادن به هويت تركيبي بوده است.

مولفه هاي هويت ايراني:

سه ركن مهم و عمده هويت ملي در ايران عبارتند از:

1) جغرافيا و سرزمين با نوسانات ميان فلات ايران با مناطق كوهستاني آن.

2) زبان فارسي با همه تغييراتي كه در اثر آميزش با زبان‌هاي تركي، مغول و عربي داشته است.

3) دين اسلام كه برغم همه اختلافات فرقه‌اي، اصل و اساس آن ثابت و استوار مانده است.

در ايران و در بين همة ملت‌ها سرزمين مشترك در جغرافياي سياسي امروز و تشكيل واحدهاي مستقل سياسي به اندازه‌اي اهميت يافته است كه بررسي هويت ملي بدون درنظر گرفتن آن مطالعه‌اي ناقص خواهد بود. در اين ميان برخي همان واحد سياسي را محور و عامل اصلي هويت ملي مي‌دانند. از نظر جغرافياى تاريخى، مردم ايران از ديرباز در سرزمينى كه «فلات ايران» ناميده مى‏شود، اسكان يافته و ملّت ايران را شكل داده‏اند. اين شكل‏گيرى را به آغاز سلسله هخامنشيان و پادشاهى كورش (حدود 2500 سال پيش) نسبت مى‏دهند.

زبان و ادبيات فارسي يكي از عوامل مهم هويت ملي‌مان است. بدون وجود زبان مشترك، هيچ جمعى از انسانها تشكيل نخواهد شد. زبان وسيلة ارتباط اقوامي مي‌باشد كه خود را ايراني مي‌دانند. هر چند به علل سياسي بخش‌هائي از كشور ايران جدا شده و مردم ساكن در آن مناطق هنوز به اين زبان با يكديگر تكلم مي‌كنند اما از قرن دوم هجري به بعد زبان فارسي وجه تمايز ايرانيان از ديگر اقوام ساكن در منطقه بوده است.

دين، يكى از عناصر پايدار و دائمى در همه تمدنهاست. وجود احساسات مذهبي و تركيب تقريباً نود و هشت درصدي مسلمان مردم ايران و تحولاتي كه اين دين در طول تاريخ ايران به وجود آورده، مؤيد اين ادعاست كه اسلام يكي ديگر از اركان هويت ملي ايران تلقي مي‌شود. اجداد ما عناصر اصيل ملي ما را با دين تطبيق داده‌اند و آنچه را از آداب و رسوم قومي مان كه با دين تعارض نداشته حفظ كرده‌اند. تلفيق دين در ساير عناصر هويّت ملي به قدري شديد است كه موجب يگانگي روحاني و جسماني در هويّت تاريخي را سبب شده است (ثاقب فر، 1379).

تاريخ و سرنوشت مشترك ، نژاد و قومبت نيز از ديگر مؤلفه‌هاي هويت ملي است. به عقيده نويسندگان مختلف ساير مشتركات و نمادهاي ملي اعم از پرچم، احساسات ملي، قانون اساسي به عنوان ميثاق ملي، آداب و رسوم، جشن ها، و اعياد ملي جزئي از هويت ملي مي‌باشند (يوسفي، 1380: 17). آيينهايي مانند: عيد نوروز، شب يلدا، اعياد مذهبى مانند: فطر، قربان و ميلاد پيامبر و نيمه شعبان و يا مراسم عزادارى مانند: عاشوراى حسينى و يا سنتهايى مانند: انداختن سفره نذرى و يا پختن آش و شله‏زرد و...، همه نشانگر تشابه و همسانى بسيارى از آيينهاى مردم ايران و در نتيجه، به وجود آورنده يك فرهنگ آيينى مشترك است كه در حقيقت، يكى از عوامل تشكيل دهنده هويّت ملّى است.

نتيجه گيري:

آنچه در نهايت در مورد ايرانيت و هويت ايراني مي‌توان گفت اين است كه همه ما ايرانيها آگاهانه يا ناآگاهانه و بدون هيچ فشاري از جانب حكومت و يا نيروي خارجي به اين كه ايراني هستيم اقرار مي‌كنيم و خود را با اين عوامل مشترك در دنياي مملو از نمادها و و آيين هايي كه هر روزه تحت تاثير رسانه هاي مختلف، ماهواره، اينترنت و .... به ما القا مي‌شود مي‌شناسيم. گويي اين تاريخ،‌ ادبيات و فرهنگ و زبان و دين و آيين ها با گوشت و پوست و استخوان ما عجين شده است و بدون اين ها خود را هيچ مي پنداريم.